نتایج سوء فتوحات

فتوحاتی که بعد از حیات رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم و در دوره خلفا اتفاق افتاد، آثار بسیار عمیقی در حوزه‌های مختلف جهان اسلام برجای گذاشت.
ثروت اندوزی و تجمل پرستی از آثار نامطلوبی است که حاصل ورود بی‌حساب غنایم جنگی از بلاد فتح شده به پایتخت اسلامی و در نتیجه به وجود آمدن شکاف طبقاتی بسیار عمیق میان مسلمانان گردید.
از سوی دیگر، احیای مناسبات جاهلی قبل از اسلام و قبیله گرایی، از عوارض فرهنگی است که دامن‌گیر جهان اسلام شد. نحوه چینش و انتخاب فرماندهان کشوری و لشکری به گونه‌ای پیش رفت که سبب گردید حزبی با دیرینه‌ای سراسر فاسد، شریان‌های سیاسی و اقتصادی کشور را به دست بگیرد.
در رابطه با تحکیم قدرت بنی‌امیه و انزوای بنی‌هاشم، یکی از نویسندگان معاصر عرب می‌نویسد:
میان عمال و امیران ابوبکر و عمر، احدی از بنی‌هاشم دیده نمی‌شود.

از کتاب “سیری در آیات ولایت و امامت”
جلد سوم
آیت الله یثربی مدظله